زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

علی بن عیسی بغدادی حسنی





علی بن عیسی بغدادی حسنی (متوفای ۳۳۴ق)، وزیرِ مقتدر عباسی و قاهربالله عباسی و یکی از علمای صاحب منصب، از اهالی بغداد و ایرانی‌تبار قرن چهارم هجری قمری بود.


۱ - معرفی اجمالی



ابوالحسن علی بن عیسی بن داوود بن جراح بغدادی حسنی، وزیرِ مقتدر عباسی و قاهر عباسی و یکی از علمای صاحب منصب، از اهالی بغداد و ایرانی‌تبار بود. بیشتر روزگار خود را به کتابت و دبیری سپری کرد. سپس والی مکه شد. مقتدر عباسی در سال ۳۰۰ق او را به بغداد فراخوانده، به وزارت گماشت. وی اوضاع را سامان داد و مدیریّتی خوب و روشی نیکو داشت.
در سال ۳۰۴ق مقتدر او را عزل و زندانی کرد، و در سال ۳۱۱ق او را به مکه و از آن‌جا به صنعا تبعید کرد. سپس در سال ۳۱۲ق اجازه داد به مکه باز گردد؛ او بازگشت و در آن‌جا عهده‌دار مسئولیت نظارت بر توابع مصر و شام شد و بین آن دو شهر، رفت و آمد می‌کرد.
خلیفه مقتدربالله، او را به وزارت بازگرداند و او در سال ۳۱۴ق به بغداد آمد. در سال ۳۱۶ق بر او خشم کرد و او را عزل و دستگیر کرد. سپس در سال ۳۱۸ق او را ناظر بر دیوان‌ها قرار داد. بدین‌ترتیب، زندگی او پر از فراز و نشیب بود.

۲ - شخصیت



ابن جراح، انسانی صادق، متدین، درستکار، دانشمند و از وزیران خوب بود. خیر و نیکی او زیاد بود و هم‌نشینی با دانشمندان را دوست می‌داشت. صولی گوید: «من در دربار بنی عباس، وزیری را نمی‌شناسم که از نظر پاکدامنی، زهد، حفظ قرآن و آشنایی با مفاهیم قرآنی، همانند او باشد.» او شاعر بود و در یکی از اشعار خود، رابطه با مردم را شرح داده، می‌گوید:
«مردم فقط با دنیا و دنیاداران همراهند؛ اگر روزی دنیا به صاحب دنیا پشت کرد، آنها هم پشت می‌کنند.
دنیادار را تعظیم می‌کنند و اگر روزی دنیا بر او ظفر یافت، آنها نیز دنیا را همراهی می‌کنند.»

۳ - تألیفات



دیوان رسائل، معانی القرآن، جامع الدعاء، سیاسة المملکه و سیرة الخلفاء از تالیفات او است.

۴ - پانویس


 
۱. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۴۶۵.    
۲. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۱، ص۲۱۷.    
۳. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم ج۱۳، ص۱۶۶.    
۴. ابن ابار، محمد بن عبدالله، اعتاب الکتاب، ص۱۸۶.    
۵. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۳۱۷.    


۵ - منبع



عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۲۳۶.






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.